बिरसा मुंडा कृषी क्रांती योजना ही अनुसूचित जमाती (ST) प्रवर्गातील शेतकऱ्यांचे जीवनमान उंचावण्यासाठी आणि त्यांना आर्थिकदृष्ट्या सक्षम करण्यासाठी महत्त्वपूर्ण योजना आहे. या योजनेच्या माध्यमातून शेतकऱ्यांना आर्थिक सहाय्य व संसाधनांची उपलब्धता करून देऊन शेती उत्पादन वाढवण्याचा आणि शाश्वत शेतीस प्रोत्साहन देण्याचा उद्देश आहे.
बिरसा मुंडा कृषी क्रांती योजनेचा उद्देश
- शेतकऱ्यांचे जीवनमान उंचावणे.
- शेतकऱ्यांना आर्थिकदृष्ट्या सक्षम करणे.
- शेती उत्पादन व उत्पन्नामध्ये वाढ करणे.
- जमिनीतील ओलावा टिकवून शाश्वत शेतीसाठी मदत करणे.
बिरसा मुंडा कृषी क्रांती योजनेची पात्रता
सामान्य पात्रता निकष
- अनुसूचित जमाती (ST) प्रवर्ग: अर्जदार अनुसूचित जमातीचा सदस्य असणे आणि वैध जात प्रमाणपत्र असणे आवश्यक आहे.
- आधार कार्ड: वैध आधार कार्ड अनिवार्य आहे.
- उत्पन्न मर्यादा: शेतकऱ्यांच्या कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न ₹1,50,000 पेक्षा जास्त नसावे.
- जमिनीचा मालकीहक्क:
- अर्जदाराकडे 0.20 हेक्टर ते 6 हेक्टर जमीन असावी (नवीन विहिरीसाठी किमान 0.40 हेक्टर जमीन आवश्यक).
- 7/12 उतारा आणि 8-अ उतारा सादर करणे अनिवार्य आहे.
- बँक खाते: आधार कार्डशी लिंक केलेले बँक खाते आवश्यक आहे.
- कुटुंबीय लाभ मर्यादा: जर अर्जदार किंवा त्याच्या कुटुंबीयांनी योजनेचा लाभ घेतला असेल, तर पुढील 5 वर्षे त्यांना योजनेचा पुन्हा लाभ मिळणार नाही.
बिरसा मुंडा कृषी क्रांती योजनेकरिता आवश्यक कागदपत्रे
सामान्य कागदपत्रे
- आधार कार्ड
- अनुसूचित जमातीचे जात प्रमाणपत्र
- 7/12 उतारा आणि 8-अ उतारा
- उत्पन्न प्रमाणपत्र
- अपंग असल्यास दिव्यांग प्रमाणपत्र
- पात्रतेचे प्रतिज्ञापत्र (₹100 किंवा ₹500 च्या स्टॅम्प पेपरवर)
- भूजल उपलब्धतेचा दाखला (संबंधित विभागाकडून)
- तलाठी यांच्याकडून शेतजमिनीचे एकत्रित क्षेत्र व विहीर नसल्याचे प्रमाणपत्र
- प्रस्तावित विहिरीचे फोटो व नकाशा
- कृषी अधिकारी व गटविकास अधिकारी यांची शिफारस
- ग्रामसभेचा ठराव
विशिष्ट प्रकरणांसाठी कागदपत्रे
जुनी विहीर दुरुस्ती / इनवेल बोरिंगसाठी:
- जात प्रमाणपत्र
- तहसीलदाराकडील उत्पन्नाचा दाखला
- BPL कार्ड (लागू असल्यास)
- जुनी विहीर दुरुस्तीपूर्व स्थितीचे फोटो
- भूजल उपलब्धतेचा अहवाल
शेततळे अस्तरीकरण किंवा सूक्ष्म सिंचनासाठी:
- प्रस्तावित शेततळ्याचे नकाशा व मोजमाप तपशील
- ₹100-₹500 च्या स्टॅम्प पेपरवर हमीपत्र
- वीज जोडणी नसल्याचा दाखला
योजनेअंतर्गत मिळणारे अनुदान
| क्रमांक | प्रकल्पाचे नाव | अनुदान रक्कम (₹) |
|---|---|---|
| 1 | नवीन विहीर | 2,50,000 |
| 2 | जुनी विहीर दुरुस्ती | 50,000 |
| 3 | इनवेल बोरिंग | 20,000 |
| 4 | वीज जोडणी आकार | 10,000 |
| 5 | शेततळे प्लास्टिक अस्तरीकरण | 1,00,000 |
| 6 | ठिबक सिंचन | 50,000 |
| 7 | तुषार सिंचन | 25,000 |
| 8 | परसबाग | 500 |
| 9 | पंप संच (डीझेल/विद्युत) | 20,000 |
| 10 | पीव्हीसी पाईप | 30,000 |
बिरसा मुंडा कृषी क्रांती योजनेसाठी अर्ज कसा करावा?
- अधिकृत वेबसाईटला भेट द्या: योजनेच्या अधिकृत वेबसाईटवर जा.
- शेतकरी योजना विभाग निवडा: “शेतकरी योजना” या विभागात जाऊन बिरसा मुंडा कृषी क्रांती योजना निवडा.
- माहिती वाचा: योजनेची माहिती आणि पात्रतेचे तपशील वाचून समजून घ्या.
- नोंदणी करा: नवीन अर्जदार असल्यास “नवीन अर्जदार नोंदणी” वर क्लिक करून नाव, मोबाईल नंबर, ईमेल, आणि पासवर्ड टाका.
- लॉग इन करा: नोंदणी झाल्यावर लॉग इन करून अर्जाची सविस्तर माहिती भरा आणि आवश्यक कागदपत्रे अपलोड करा.
- अर्ज सबमिट करा: सर्व माहिती तपासून अर्ज सबमिट करा.
अर्ज भरताना सर्व कागदपत्रे आणि माहिती अचूक असल्याची खात्री करा. अधिक माहितीसाठी जवळच्या प्राधिकृत कार्यालयाशी संपर्क साधा.
बिरसा मुंडा कृषी क्रांती योजना ही आदिवासी शेतकऱ्यांसाठी आर्थिक मदतीसह शेती उत्पादन वाढवण्याची आणि शाश्वत शेतीस प्रोत्साहन देणारी एक महत्त्वाकांक्षी योजना आहे
